شیرین دختر رستم بن شروین از سِپَهبُدان خانان باوَند در مازندران و همسر فخرالدوله دیلمی (۳۸۷ق. ـ ۳۶۶ق.) که پس از مرگ همسر به پادشاهی رسید. او اولین پادشاه زن ایرانی پس از ورود اسلام بود. شیرین بر مازندران و گیلان، ری، همدان و اصفهان حُکم می راند.
به او خبر دادند سواری از سوی محمود غزنوی آمده است. سلطان محمود در نامه خود نوشته بود: باید سِکّه به نام من کنی و خراج فرستی و الا جنگ را آماده باشی. شیرین به پیک محمود گفت: اگر خواست سرور شما را نپذیرم چه خواهد شد؟ پیک گفت آنوقت محمود غزنوی سرزمین شما را براستی از آن خود خواهد کرد.
شیرین به پیک گفت: که پاسخ مرا همین گونه که می گویم به سَرورتان بگویید در عهد شوهرم همیشه می ترسیدم که محمود با سپاهش بیاید و کشور ما را نابود کند ولی امروز ترسم فرو ریخته است برای اینکه می بینم شخصی مانند محمود غزنوی که می گویند سلطانی باهوش و جوانمرد است بر روی زنی شمشیر می کشد. به سَرورتان بگویید اگر میهنم مورد یورش قرار گیرد با شمشیر از او پذیرایی خواهم نمود. اگر محمود را شکست دهم تاریخ خواهد نوشت که محمود غزنوی را زنی جنگاور کشت و اگر کشته شوم باز تاریخ یک سخن خواهد گفت محمود غزنوی زنی را کشت. پاسخ هوشمندانه بانو شیرین، سبب شد که محمود تا پایان زندگی خویش از لشکرکشی به ری خودداری کند.
شیرین پادشاه زن ایرانی هشتاد سال زندگی کرد و همواره مردمدار و نیکخو بود.
